به گزارش خبرنگار فرهنگی حیات؛ 11 شعبان سال 33 هجری قمری امام حسین (ع) و لیلی بنت ابی مره صاحب فرزندی به نام علی اکبر (ع) شدند. برخی از تاریخ‌دانان و نسب‌شناسان ایشان را بزرگترین فرزند امام حسین(ع) می‌دانند که البته با لقب حضرت هم‌خوانی بیشتری دارد. همانطور که گزارش‌های تاریخی، لقب ایشان را «اکبر» و کنیه‌اش را «ابوالحسن» نقل می‌کنند.
در تقویم کشورمان 11 شعبان هجری قمری، روز میلاد حضرت علی اکبر (ع) به عنوان روز جوان در نظر گرفته شده است.
ویژگی های حضرت علی اکبر (ع)
حضرت علی اکبر( ع) از بارزترین نمونه هاى كمال و اسوه هاى پاكى و مردانگى، به شمار می‌رفت. طبق بعضی گفته‌ها ایشان از نظر معاویه بن ابی سفیان، شایسته ترین فرد برای حکومت بود، بدین دلیل که جدش، رسول خدا است و نیز خصوصیاتی همچون شجاعت بنی هاشم، زیبایی ثقیف و سخاوت بنی امیه را داشت. پیش از سلام به اصحاب امام حسین( ع) و بعد از سلام بر آن حضرت در زیارت عاشورا، سلام جداگانه ای به علی اکبر داده شده است. (الارشاد، ص 458)
این امام بزرگوار در سخاوت و مروت نیز شناخته شده بودند و روایت‌های متعددی مبنی برسخاوت‌شان بیان شده است، همچنین ایثار و از خود گذشتگی از جمله ویژگی‌های بارز زندگی حضرت علی اکبر (ع) محسوب می‌شد، زمانی که برای اولین بار آب را بر حضرت امام حسین (ع) بستند ایشان به همراهی تعدادی از یاران سیدالشهدا به دشمن تاختند و برای کاروان کربلا آب تهیه کردند.
حضرت علی اکبر (ع) در کنار رزم آوری که آموخته مکتب پدر و عموی خود بود، بصیرت دینی و سیاسی، شهامت و دلاوری ایشان زبانزد خاص و عام از مدینه تا کربلا، از کربلا تا شام، از شام تا حجاز، از حجاز تا ایران و همه بلاد ترک، عجم و عرب بود و هست.
از جمله ویژگی های مهم حضرت علی اکبر (ع) آن بود که پس از ولادت علی بن الحسین (ع)، هرکسی که پیش از آن با رسول اکرم (ص) دیدار داشت، وقتی ایشان را می نگریستند، شبیه ترین فرد به پیامبر اکرم (ص) را نظاره می کردند، از این روی هرفردی که آرزوی دیدن رسول خدا (ص) را داشت به سیمای نورانی، زیبا و قامت رشید پسر لیلا می نگریست. در روایات از امام حسین (ع) آمده: «هرگاه مشتاق دیدار پیامبر می شدیم به چهره او می نگریستیم».
همچنین یکی دیگر از ویژگی های حائز اهمیت حضرت علی بن الحسین (ع) ولایت مداری ایشان در اوج جوانی بود. همانگونه که حضرت علی اکبر (ع) به جوان بنی هاشم معروف و مشهور است، مورخان سن ایشان را در واقعه کربلا را بین 18 تا 20 سال رویات کردند.
معجزه ای برای حضرت علی اکبر (ع)
درباره دوران کودکی حضرت علی اکبر، روایتی نقل شده که گویای اعجاز و کرامت و تربیت او در دامان حسین بن علی (ع) است. در کتاب «ضیاء العالمین» از «زفیر بن یحیی» و او از «کثیر بن شاذان» گزارش کرده که گفت:
«خودم شاهد بودم که علی اکبر(ع) در غیر فصل مناسب، از پدر بزرگوارش انگور طلب کرد. ناگاه امام حسین(ع) با دست به کناره دیوار مسجد زد که انگوری از آن خارج شد. پس فرزند خود را از آن خورانیده و فرمود: «ما عندالله لاولیائه اکثر؛ از آنچه نزد خدای تعالی است به اولیائش بیشتر می‌رسد.»
نماز توسل به حضرت علی اکبر (ع)
حضرت علی اکبر در بین اهل بیت (ع) جایگاه ویژه ای داشته و دارای فضائل و کرامات بسیاری هستند. از ایشان معجزات فراوانی دیده شده و توسل به وی بین شیعیان رایج است. نماز توسل به حضرت علی اکبر برای حاجت یکی از نمازهای سفارش شده برای رسیدن به خواسته ها است.
نحوه خواندن نماز حضرت علی اکبر(ع) به این ترتیب است:
این نماز چهار رکعتی است، در هر رکعت از آن یک مرتبه سوره “حمد” و پنجاه مرتبه سوره “توحید” خوانده می شود. پس از پایان نماز این دعا را بخوانید که روایت است تسبیح آن حضرت می باشد:
سُبْحَانَ مَنْ لَاتَبِیدُ مَعالِمُهُ، سُبْحانَ مَنْ لَاتَنْقُصُ خَزائِنُهُ، سُبْحَانَ مَنْ لَا اضْمِحْلالَ لِفَخْرِهِ، سُبْحانَ مَنْ لَایَنْفَدُ مَا عِنْدَهُ، سُبْحَانَ مَنْ لَاانْقِطَاعَ لِمُدَّتِهِ، سُبْحَانَ مَنْ لَایُشَارِکُ أَحَداً فِى أَمْرِهِ، سُبْحانَ مَنْ لَا إِلٰهَ غَیْرُهُ.
پاک و منزّه است آنکه نشانه‌های وجودش نابود نشود، پاک و منزّه است آنکه از خزانه‌هایش کاسته نگردد، پاک و منزّه است آنکه فخرش را فروپاشی نباشد، پاک و منزّه است آنکه آنچه نزد اوست پایان نیابد، پاک و منزّه است آنکه دورانش به سر نرسد، پاک و منزّه است آنکه هیچ‌کس را در کارش شرکت ندهد، پاک و منزّه است آنکه شایسته پرستشی جز او نیست.
پس از این تسبیح، دعا کند و بگوید:
یَا مَنْ عَفَا عَنِ السَّیِّئاتِ وَلَمْ یُجازِ بِهَا ارْحَمْ عَبْدَکَ یَا اللّٰهُ، نَفْسِى نَفْسِى أَنَا عَبْدُکَ یَا سَیِّدَاهُ، أَنَا عَبْدُکَ بَیْنَ یَدَیْکَ أَیَا رَبَّاهُ، إِلٰهِى بِکَیْنُونَتِکَ یَا أَمَلَاهُ، یَا رَحْمَانَاهُ یَا غِیَاثَاهُ، عَبْدُکَ عَبْدُکَ لَاحِیلَةَ لَهُ یَا مُنْتَهىٰ رَغْبَتَاهُ، یَا مُجْرِىَ الدَّمِ فِى عُرُوقِى، یَا سَیِّدَاهُ یَا مَالِکَاهُ، أَیَا هُوَ أَیَا هُوَ، یَا رَبَّاهُ، عَبْدُکَ عَبْدُکَ لَا حِیلَةَ لِى وَلَا غِنىٰ بِى عَنْ نَفْسِى، وَلَا أَسْتَطِیعُ لَهَا ضَرّاً وَلَا نَفْعاً، وَلَا أَجِدُ مَنْ أُصَانِعُهُ، تَقَطَّعَتْ أَسْبَابُ الْخَدَائِعِ عَنِّى، وَ اضْمَحَلَّ کُلُّ مَظْنُونٍ عَنِّى، أَفْرَدَنِى الدَّهْرُ إِلَیْکَ فَقُمْتُ بَیْنَ یَدَیْکَ هٰذَا الْمَقامَ، یَا إِلٰهِى بِعِلْمِکَ کانَ هٰذَا کُلُّهُ فَکَیْفَ أَنْتَ صَانِعٌ بِى؟ وَلَیْتَ شِعْرِى کَیْفَ تَقُولُ لِدُعَائِى؟ أَتَقُولُ نَعَمْ أَمْ تَقُولُ لَا؟
ای آنکه درگذری از بدی‌ها و به آن‌ها کیفر نکنی!ای خدا! بر بنده‌ات مهر ورز، وجود مرا دریاب،ای سرور من، من بنده تو هستم، بنده‌ای ایستاده در پیشگاه تو، پروردگارا! خدایا به هستی‌ات سوگند،ای آرمان من،ای بخشاینده،ای فریادرس، دریاب بنده‌ات را! دریاب بنده‌ات را! بنده‌ات را چاره‌ای نیست،ای واپسین امید،ای روان کننده خون در رگ‌هایم!ای سرور من!ای مالک من،ای او!ای او! پروردگارا! بنده‌ات را دریاب، بنده‌ات را دریاب، چاره‌ای ندارم، از پیش خود هیچ ندارم (که عین نیازم) توان سود و زیان خویش را ندارم، کسی را برای یاری نمی‌یابم، چاره‌جویی‌ها از من جدا گشته و هر گمان چاره‌ای نابود گشته است، روزگار مرا تنها به‌سوی تو روانه ساخته، ازاین‌رو در اینجا در برابر بارگاهت ایستاده‌ام، همه‌ی این‌ها خدایا! با آگاهی تو بوده است، پس چگونه با من رفتار خواهی کرد؟ای کاش! می‌دانستم پاسخ خواهشم را چگونه خواهی داد؟ آیا خواهی گفت: آری یا می‌گویی نه؟
فَإنْ قُلْتَ: لَا، فَیَا وَیْلِى یَا وَیْلِى یَا وَیْلِى، یَا عَوْلِى یَا عَوْلِى یَا عَوْلِى، یَا شِقْوَتِى یَا شِقْوَتِى یَا شِقْوَتِى، یَا ذُلِّى یَا ذُلِّى یَا ذُلِّى، إِلَىٰ مَنْ؟ وَمِمَّنْ؟ أَوْ عِنْدَ مَنْ؟ أَوْ کَیْفَ؟ أَوْ مَاذَا؟ أَوْ إِلىٰ أَیِّ شَىْءٍ أَلْجَأُ؟ وَمَنْ أَرْجُو؟ وَمَنْ یَجُودُ عَلَىَّ بِفَضْلِهِ حِینَ تَرْفُضُنِى یَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ؟ وَ إِنْ قُلْتَ نَعَمْ، کَمَا هُوَ الظَّنُّ بِکَ، وَالرَّجَاءُ لَکَ، فَطُوبَىٰ لِى أَنَا السَّعِیدُ وَ أَنَا الْمَسْعُودُ، فَطُوبَىٰ لِى وَأَنَا الْمَرْحُومُ.
اگر بگویی: نه؛ پس وای بر من! وای بر من! وای بر من! وای از درماندگی‌ام! وای از درماندگی‌ام! وای از درماندگی‌ام! وای از بیچارگی‌ام! از بیچارگی‌ام! از بیچارگی‌ام! وای از خواری‌ام! از خواری‌ام! از خواری‌ام! آنگاه که تو مرا رها کنی؟ به‌سوی که و از طرف که یا نزد که یا چگونه، یا چه چیز یا به‌سوی چه چیزی پناه برم و به چه کسی امید بندم؟ و کیست که با فضل خود بر من کرم نماید؟ای آنکه آمرزشت فراگیر است و اگر بگویی: آری که همان از تو گمان دارم و امید به تو چنین است، پس خوشا به حال من که خوشبختم! و کامروا شده‌ام، پس خوشا به حال من که مورد رحمت قرار گرفتم!
یَا مُتَرَحِّمُ یَا مُتَرَئِّفُ یَا مُتَعَطِّفُ یَا مُتَجَبِّرُ یَا مُتَمَلِّکُ یَا مُقْسِطُ، لَا عَمَلَ لِى أَبْلُغُ بِهِ نَجَاحَ حَاجَتِى، أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِى جَعَلْتَهُ فِى مَکْنُونِ غَیْبِکَ وَاسْتَقَرَّ عِنْدَکَ فَلَا یَخْرُجُ مِنْکَ إِلَىٰ شَىْءٍ سِوَاکَ، أَسْأَلُکَ بِهِ وَبِکَ وَبِهِ فَإنَّهُ أَجَلُّ وَأَشْرَفُ أَسْمائِکَ، لَاشَىْءَ لِى غَیْرُ هٰذَا وَلَا أَحَدَ أَعْوَدُ عَلَىَّ مِنْکَ، یَا کَیْنُونُ یَا مُکَوِّنُ، یَا مَنْ عَرَّفَنِى نَفْسَهُ، یَا مَنْ أَمَرَنِى بِطَاعَتِهِ، یَا مَنْ نَهَانِى عَنْ مَعْصِیَتِهِ، وَ یَا مَدْعُوُّ یَا مَسْؤُولُ، یَا مَطْلُوباً إِلَیْهِ رَفَضْتُ وَصِیَّتَکَ الَّتِى أَوْصَیْتَنِى وَلَمْ أُطِعْکَ، وَلَوْ أَطَعْتُکَ فِیَما أَمَرْتَنِى لَکَفَیْتَنِى مَا قُمْتُ إِلَیْکَ فِیهِ، وَأَنَا مَعَ مَعْصِیَتِى لَکَ راجٍ فَلَاٰ تَحُلْ بَیْنِى وَبَیْنَ مَا رَجَوْتُ.
ای خدای مهربان!ای خدای بنده‌پرور!ای خدای دلجو!ای خدای جبرانگر!ای آنکه هستی به دست توست!ای دادگر! مرا کرداری که با مدد آن به برآمدن حاجتم نائل آیم نیست، از تو می‌خواهم به‌حق آن نامت که در پس پرده غیب خود مستور ساختی و نزد خویش بنهادی، پس برای هیچ موجودی جز تو پدیدار نشود؛ به‌حق آن نام و به‌حق هستی نابت و به آنکه برترین و شریف‌ترین نام‌های تو است از تو درخواست می‌نمایم مرا چیزی جز این نیست و کسی خیرخواه‌تر از تو به من نیست،ای به خود هستی!ای هستی‌بخش!ای آنکه خویش را بشناساند!ای آنکه به اطاعتش فرمانم داد،ای آنکه مرا از نافرمانی‌اش بازداشت،ای خوانده شده!ای خواسته شده!ای مطلوب! سفارشی که به من نموده بودی وانهادم و فرمانت را نخواندم و اگر تو را در آنچه فرمانم دادی اطاعت می‌کردم هرآینه مرا در آنچه برایش به سویت برخاستم بس بودی و من با نافرمانیم هم، به تو امیدوارم، پس بین من و آنچه به آن امیدوارم جدایی مینداز.
یَا مُتَرَحِّماً لِى أَعِذْنِى مِنْ بَیْنِ یَدَىَّ وَمِنْ خَلْفِى وَمِنْ فَوْقِى وَمِنْ تَحْتِى، وَمِنْ کُلِّ جِهَاتِ الْإِحَاطَةِ بِى. اللّٰهُمَّ بِمُحَمَّدٍ سَیِّدِى، وَبِعَلِیٍّ وَ لِیِّى، وَبِالْأَئِمَّةِ الرَّاشِدِینَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ اجْعَلْ عَلَیْنا صَلَواتِکَ وَرَأْفَتَکَ وَرَحْمَتَکَ، وَأَوْسِعْ عَلَیْنَا مِنْ رِزْقِکَ، وَاقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَجَمِیعَ حَوَائِجِنا یَا اللّٰهُ یَا اللّٰهُ یَا اللّٰهُ، إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَىْءٍ قَدِیرٌ.
ای مهرورز، بر من از پیش روی و از پشت سر و از بالای سر و از زیر پایم و از همه جهات احاطه بر من پناهم ده. خدایا! به‌حق محمّد (صلى‌اللّه‌علیه‌و‌آله) و سرور من و به‌حق علی (علیه‌السلام) مولای من و به‌حق امامان هدایت یافته (که بر ایشان درود باد) لطف و مهر و رحمتت را بر ما بگستر و از روزی خود بر ما فراوان ده و وام ما را بپرداز و همه‌ی حاجت‌های ما را برآور،ای خدا!ای خدا!ای خدا! زیرا تو بر هر چیز توانایی.
در پایان، آن حضرت فرمودند: هر کس نماز توسل به حضرت علی اکبر برای حاجت و ازدواج را بجا آورد و این دعا را پس از نماز بخواند، پس از پایان نماز گناهی نماند که آمرزیده نشده باشد.
آرامگاه حضرت علی اکبر (ع)
حضرت علی اکبر اولین شهید اهل بیت در کربلا بود و نزدیکترین شهیدی است که با امام حسین (ع) به خاک سپرده شده است. آرامگاه ایشان پایین پای اباعبد الله الحسین قرار دارد و به این خاطر ضریح امام شش گوشه است.
